Bạch Cư Dị

Trường Hận Ca


Hán hoàng trọng sắc tư khuynh quốc
Ngự vũ đa niên cầu bất đắc
Dương gia hữu nữ sơ trưởng thành
Dưỡng tại thâm khuê nhân vị thức
Thiên sinh lệ chất nan tự khí
Nhất triêu tuyển tại quân vương trắc
Hồi đầu nhất tiếu bạch mị sinh
Lục cung phấn dại vô nhan sắc
Xuân hàn tứ dục Hoa Thanh trì
Ôn tuyền thủy hoạt tẩy ngưng chi
Thị nhi phù khởi kiều vô lực
Thủy thị tân thừa ân trạch thì
Vân mấn hoa nhan kim bộ đao
Phù dung trướng noãn độ xuân tiêu
Xuân tiêu khổ doãn nhật cao khởi
Tòng thử quân vương bất tảo triều
Thừa hoan thị yến vô nhàn hạ
Xuân tòng xuân du dạ chuyển dạ
Hậu cung giai lệ tam thiên nhân
Tam thiên sủng ái tại nhất thân
Kim ốc trang thành kiều thị dạ
Ngọc lâu yến bãi túy hòa xuân
Tỷ muội đệ huynh giai liệt thổ
Khả lân quang thái sinh môn hộ
Toại linh thiên hạ phụ mẫu tâm
Bất trọng sinh nam trọng sinh nữ
Ly Cung cao xứ nhập thanh vân
Tiên nhạc phong phiêu xứ xứ văn
Hoãn ca mạn vũ ngưng ti trúc
Tận nhật quân vương khan bất túc
Ngư Dương bề cổ động địa lai
Kinh phá nghê thường vũ y khúc
Cửu trùng thành khuyết yên trần sinh
Thiên thặng vạn kỵ tây nam hành
Thúy Hoa dao dao hành phục chỉ
Tây xuất đô môn bách dư lý
Lục quân bất phát vô nại hà
Uyển chuyển nga mi ngã tiền tử
Hoa điền ủy địa vô nhân thâu
Thúy kiểu kim tước ngọc tao đầu
Quân vương yểm diện cứu bất đắc
Hồi khan huyết lệ tương hòa lưu
Hoàng ai tán mạn phong tiêu tác
Vân sạn oanh vu đăng Kiếm Các
Nga Mi sơn hạ thiểu nhân hành
Tinh kỳ vô quang nhật sắc bạc
Thục giang thủy bích Thục sơn thanh
Thánh chủ triêu triêu mộ mộ tình
Hành cung kiến nguyệt thương tâm sắc
Dạ vũ văn linh trường đoạn thanh



Thiên tuyền địa chuyển hồi long ngự
Đáo thủ trù trừ bất nhẫn khứ
Mã Ngôi pha hạ nê thổ trung
Bất kiến ngọc nhan không tử xứ
Quân thần tương cố tận chiêm  y
Đông vọng đô môn tín mã quy
Qui lai trì uyển giai y cựu
Thái Dịch phù dung Vị Ương liễu
Phù dung như diện liễu như mi
Đối thử như hà bất lệ thùy
Xuân phong đào lý hoa khai nhật
Thu vũ ngô đồng diệp lạc thì
Tây cung nam nội đa thu thảo
Lạc diệp mãn giai hồng bất tảo
Lê Viên tử đệ bạch phát tân
Tiêu phòng a giám thanh nga lão
Tịch điện huỳnh phi tứ tiễu nhiên
Cô đăng khiêu tận vị thành niên
Trì tri chung cổ sơ trường dạ
Cảnh cảnh tinh hà dục thự thiên
Uyên ương ngõa lãnh sương hoa trọng
Phỉ thúy khâm hàn thùy dữ cộng
Du du sinh tử biệt kinh niên
Hồn phách bất tằng lai nhập mộng



Lâm Cùng đạo sĩ Hồng Đô khách
Năng dĩ tinh thành trí hồn phách
Vị cảm quân vương triền chuyển tư
Toại giao phương sĩ ân cần mịch
Bài không ngự khí bôn như điện
Thăng thiên nhập địa cầu chi biến
Thượng cùng bích lạc hạ hoàng tuyền
Lưỡng xứ mang mang giai bất kiến
Hốt văn hải thượng hữu tiên san
San tại hư vô phiếu diểu gian
Lâu các lung linh ngũ vân khởi
Kỳ trung sước ước đa tiên tử
Trung hữu nhất nhân tự Thái Chân
Tuyết phu hoa mạo sâm si thị
Kim khuyết tây tương khấu ngọc quynh
Chuyển giao Tiểu Ngọc báo Song Thành
Văn đạo Hán gia thiên tử sứ
Cửu Hoa trướng lý mộng hồn kinh
Lãm y thôi chẩm khởi bồi hồi
Châu bạc ngân bình dĩ lý khai
Vân kết bán thiên tân thụy giác
Hoa quan bất chỉnh hạ đường lai
Phong xuy tiên duệ phiêu phiêu cử
Do tự nghê thường vũ y vũ
Ngọc dung tịch mịch lệ lan can
Lê hoa nhất chi xuân đới vũ
Hàm tình ngưng độ tạ quân vương
Nhất biệt âm dung liễu diểu mang
Chiêu Dương điện lý ân ái tuyệt
Bồng Lai cung trung nhật nguyệt trường
Hồi đầu hạ vọng nhân hoàn xứ
Bất kiến Trường An kiến trần vụ
Duy tương cựu vật biểu tâm tình
Điền hạp kim thoa ký tương khứ
Thoa lưu nhất cổ hạp nhất phiến
Thoa bích hoàng kim hạp phân điện
Đản giao tâm tự kim điện kiên
Thiên thượng nhân gian hội tương kiến
Lâm biệt ân cần trùng ký từ
Từ trung hữu thệ lương tâm tri
Thất nguyệt thất nhật Trường Sinh điện
Dạ bán vô nhân tư ngữ thì
Tại thiên nguyện tác tỵ dực điểu
Tại địa nguyện vi liên lý chi
Thiên trường địa cửu hữu thời tận
Thử hận miên miên vô tuyệt kỳ


Dịch:

Mối Hận Dài


Hán Hoàng mến mộ giai nhân
Ngôi cao trải mấy mùa xuân kiếm tìm
Mịt mù tăm cá bóng chim
Cung vàng điện ngọc chưa in gót hài
Nhà Dương trổ một cành mai
Nụ vừa hàm tiếu trang đài cấm cung
Mặt hoa diễm lệ não nùng
Muôn trân ngàn quý mặn nồng đóa lê
Cung vua một sớm rước về
Nghiêng vai mỉm miệng ai bì được đâu
Ba cung sáu viện mày chau
Quý Phi thanh sắc dẫn đầu cung son
Hơi xuân lành lạnh Ly Sơn
Suối tuôn mạch ấm nhẹ mơn da ngà
Bàn tay thể nữ tắm hoa
Mịn màng mỡ đọng một tòa thiên nhiên
Đào thơ sen ngó tuyết in
Uyên ương chắp cánh qua miền tóc tơ
Hoa nhường trăng tủi mây thua
Trâm cài phấn điểm son tô vẻ hồng
Xạ lan xuân tỏa mịt mùng
Năm canh ngắn ngủi cửu trùng dậy trưa
Minh quân từ đấy hững hờ
Thiết triều trễ nải ngẩn ngơ miếu đường
Rượu khuya trà sớm bữa thường
Một tay Phi Tử chủ trương đền vàng
Hậu cung hương sắc ba ngàn
Quân vương sủng ái một nàng mà thôi
Dịu dàng phấn má son môi
Hài nhung yểu điệu lệnh vời đêm xuân
Tiệc hoa chuốc chén ái ân
Tình xuân dậy sóng gối chăn riêng mình
Ơn vua nhuần gội gia đình
Quyền cao bổng hậu hiển vinh một nhà
Khiến bao nhiêu bậc mẹ cha
Thầm mong con gái hơn là con trai
Ly Cung cao ngất từng mây
Nhạc tiên theo gió bay đầy không gian
Câu ca điệu múa nhịp nhàng
Bay theo tiếng sáo cung đàn êm êm
Mắt say chiêm ngắm ngày đêm
Vẫn chưa thỏa thích nỗi niềm đam mê…

Ngư Dương trống trận dội về
Cho tan tành khúc Vũ Y Nghê Thường
Đế đô khói bụi chiến trường
Ngàn muôn xa mã nhắm đường tây nam
Mới ngoài trăm dặm Tràng An
Thúy Hoa cờ rũ binh đoàn dậm chân
Ba quân thánh chỉ bất tuân
Tình ta thôi nhé có ngần ấy thôi
Xót nhìn ngọc rụng vàng rơi
Hỡi ơi sắc nước hương trời phôi pha
Pháp trường dựng trước long xa
Đành che mắt lệ chan hòa máu tuôn

Bụi vàng gió thổi từng cơn
Lên đèo Kiếm Các xuống cồn Nga Mi
Quanh co sạn đạo vắng hoe
Cờ bay trong ánh tà huy nhạt mờ
Nước non Ba Thục tiêu sơ
Quân vương ý sớm tình trưa não nề
Hành cung dõi bóng trăng thề
Mưa khuya chuông tối vọng về lời thương

Vần xoay ngựa lại lên đường
Mã Ngôi  bùn đất còn vương máu đào
Chìm châu đắm ngọc năm nào
Vua tôi lệ đẫm áo bào duổi dong
Trông vời cửa khuyết cõi đông
Mặc cho xe chạy ngựa lồng hồi loan
Phù Dung Thái Dịch mơ màng
Vị Ương xanh biếc mấy hàng lơ thơ
Phù Dung vẻ dấu yêu xưa
Mày xanh lá liễu khi vừa gặp nhau
Riêng người năm trước tìm đâu
Hoa kia lá ấy lệ sầu nhỏ sa
Xuân sang đào mận nở hoa
Ngô đồng lá rụng biết là vào thu
Từ nam cung tới tây vu
Cỏ cao đã tới thước dư ngọn rồi
Thềm rêu quét dọn thiếu người
Lê Viên Tử Đệ qua thời xuân xanh
Với bao cung nữ nội khanh
Thời gian đã nhuộm tóc thành tuyết sương

Nẻo khuya đom đóm soi đường
Bay quanh điện cũ còn vương ý sầu
Ngọn đèn tàn lụi đêm thâu
Năm canh trằn trọc dễ đâu mộng về
Thu không vừa sáng vẻ khuê
Ngỡ màn đêm mới phủ che cõi trần
Nào ngờ sao biếc dòng Ngân
Lòng đơn vội tưởng rạng dần bình minh
Cung xưa ngói lạnh rung mình
Chăn loan đệm thúy vắng hình bóng ai
Âm dương cách biệt lâu rồi
Mộng chưa một giấc thăm người tương tư

Đất Lâm Cùng có đạo sư
Vào ra Tử Phủ Thanh Đô chiêu hồn
Cảm lòng khắc khoải quân vương
Sai phương sĩ tới mười phương kiếm tìm
Đạp mây cưỡi gió đi liền
Thanh Thiên rồi xuống Hoàng Tuyền thấy đâu
Chợt nghe ngoài cõi thần châu
Non tiên sừng sững biển sâu mịt mùng
Gác cao năm sắc cầu vồng
Quần tiên mặt ngọc tưng bừng hội xuân
Có nàng tên gọi Thái Chân
Mặt so Phi Tử có phần hao hao
Hiên tây cửa ngọc rước vào
Chúc mừng sứ giả thiên trào vãng lai
Tin vừa thức tỉnh hồn mai
Còn say giấc mộng trang đài Cửu Hoa
Bồi hồi thảng thốt bước ra
Mũ nghiêng nghiêng tóc lòa xòa vai thon
Mắt nhìn khôn xiết nguồn cơn
Lòng giai nhân dạ quân vương bồi hồi
Chiêu Dương ân ái qua rồi
Bồng Lai tiên cảnh dài trôi mấy mùa
Từ phen tử biệt đến giờ
Nỗi niềm khao khát mịt mờ nước mây
Cõi trần ngó xuống từ đây
Tràng An nào thấy sương dầy bụi tung
Vật xưa muôn đội ơn lòng     
Hoa Điền hộp ngọc vàng dòng kim thoa
Thoa này một nhánh tách ra
Ngọc kia một mảnh hộp quà dấu yêu
Bền vàng chắc ngọc bao nhiêu
Duyên tiên tình tục còn nhiều ái ân
Chia tay căn dặn mấy lần
Thề xưa thất tịch ân cần nhắc ai
Trời cao liền cánh chim bay
Đất dầy nguyện được làm cây liền cành
Đất trời có lúc tan tành
Hận kia muôn thủa hận đành hận thôi

                     Thanh Vân Vũ Băng Đình

Được bạn: Tác giả đưa lên
vào ngày: 10 tháng 11 năm 2011

Bình luận về Bài thơ "Trường Hận Ca"